Vertrouwen in talenten van mensen

“In Holtenbroek is het een paar keer een straatspeeldag gehouden en organiseerden de mensen spelletjes en schminken. De bewoners vonden dat het teveel energie kostte en wilden iets anders. Dus zijn we een kinderstraat gaan organiseren. Dat hebben ze zelf bedacht, samen met ons. Als je wil dat je straat een kinderstraat wordt, mag je zo vaak als je wilt de straat afsluiten. Het moet tenminste 4 keer per jaar, want dan krijg je eigen borden. Daar moet je wel wat voor doen. Je hoeft dan geen spelletjes te organiseren. Twee bewoners houden toezicht en kinderen spelen zelf.

Toen werd het leuk. De afdeling Vergunningen zei: ”Daar heb je een vergunning voor nodig.” Ik vroeg ze waarom, kinderen spelen immers altijd op straat. Ze hielden eraan vast. Toen vroeg ik waar staat dat er een vergunning nodig is. Ze konden niet vinden waar het beschreven stond. Het argument veranderde. Je mag de straat niet zomaar afsluiten. Ik zei: “Dat is geen vergunning maar ingebruikneming. Dat mag ik als wijkbeheerder afgeven en dat mag ik om niet doen.” Nu is onze lijn dat bewoners zelf zorgen voor draagvlak in de straat. De wijkbeheerder mag mondeling en om niet toestemming geven voor een kinderstraat. Er is geen formele procedure, de afspraken worden in een simpel formulier vastgelegd. Wat ik als wijkbeheerder wel moet bekijken of de straat geschikt is om af te sluiten. Dit is een mooi stukje deregulering.”

Als ik een simpele vraag stel, rollen zijn verhalen al over tafel
Gerard, de wijkbeheerder o.a. in Holtenbroek, is de ideale gesprekspartner in een verhalen interview. Als ik een simpele vraag stel, rollen zijn verhalen al over tafel.  Vandaag ben ik de hele dag op pad met vier afspraken en een bijeenkomst. In mijn tas zit mijn mobiele kantoor met een mobieltje, ipad en een lunchpakketje. Ik begin in Holtenbroek met een verhaleninterview met de wijkbeheerder. Verrast kijk ik naar de kleurrijke architectuur van het wijkservicecentrum. Wat een mooi gebouw. De wijkbeheerder regelt koffie voor ons en vindt een rustig plekje boven in een hoekje van het gebouw.

Dit gesprek is de aftrap voor een experiment met storytelling bij de gemeente Zwolle over de veranderende rol van de overheid bij bewonersinitiatieven. Ik doe dit in opdracht van de provincie Overijssel die met experimenten de veranderende rol van de overheid en de kwaliteit van het openbaar bestuur wil ondersteunen. Ik kan talloze sprekende verhalen optekenen over een nieuwe overheid die geen controle uitoefent, maar vertrouwen geeft, die niet vertelt wat er moet gebeuren maar luistert naar wat inwoners nodig hebben.

Vergunning voor een patatwagen
“In Holtenbroek III is er meer ondersteuning nodig. Daar zijn wat irritaties, groepen die veranderen, er was een schietincident. Samen met o.a. Travers, de wijkagent en de woningbouwverenigingen ondersteunen we het proces om inwoners bij de wijk te betrekken. Ik wil dat de pleinen niet alleen fysiek opnieuw worden ingericht, zoals extra wit licht voor het veiligheidsgevoel. Ik wil dat bewoners die pleinen adopteren en er ook een sociaal proces ontstaat. Het is van belang dat bewoners weer vertrouwen krijgen in hun buurt. Dan overleg ik met de technische collega’s en schuiven de fysieke en sociale componenten in elkaar.

Bewoners wilden een patatwagen op het plein. Dat is een commerciële activiteit waarvoor je een vergunning nodig hebt. De afdeling vergunningen weet ons keurig te melden dat die vergunning €100,- kost. Dat verdient iemand nooit op zo’n bewonersmiddag. Ik heb met vergunningen gebeld om te vragen hoe we een patatwagen kunnen regelen en kreeg een geweldige reactie: “Ach, als iemand een uurtje een patatwagen wil neerzetten, dan is die vergunning niet nodig.” Steeds meer zie je dat ook collega’s vanuit het Stadskantoor wijkgericht werken en bewonersparticipatie een warm hart toedragen. 

Ik moet even slikken
Als onderdeel van het experiment over de veranderende rol van de overheid ben ik onderdeel geworden van de waarderende dialoog over “Samen zijn we de stad Zwolle” die er binnen de gemeentelijke organisatie gaande is. Medewerkers vragen elkaar naar die momenten dat de gemeente Zwolle op haar best was om bij te dragen aan wat de stad nodig heeft. Als mensen elkaar positieve ervaringen vertellen, krijgt de gewenste verandering meer aandacht en zal de cultuur van de organisatie veranderen. De bedoeling is dat dit waarderende gesprek zich als een olievlek verspreid door de organisatie. De slotvraag van het gesprek is dan ook of de persoon in kwestie zelf een aantal gesprekken met medewerkers wil voeren.

Gerard gaat echter liever geen mensen interviewen of een waarderend gesprek houden. Wat hij leuker vindt en beter kan, is zijn verhaal als een mooie presentatie vertellen aan een grote groep. Bij het collegebezoek aan Holtenbroek heeft hij deze presentatie ook gehouden.

Ik moet even slikken. De waarderende dialoog moet zich wel als een olievlek verspreiden door de organisatie! Het kan toch niet zo zijn dat bij mij, als externe die als experiment mee kan doen bij een intern proces, de olievlek stopt? Het doel dat de olievlek zich uitbreidt moet gehaald worden en ik probeer het nog een keer. Hij hoeft geen uitgebreid verslag te maken, maar een goed gesprek houden. Maar Gerard laat zich niet verwurmen. Zijn kracht ligt in het moment zelf, als hij ergens tegen aan loopt. Zoals het voorbeeld van de kinderstraat. Dan past hij het principe van waarderend leren toe in zijn overleg met een andere afdeling.

De veranderende rol gaat ook over mij
Wat is dat mooi. Deze man doet niet mee aan een organisatiedialoog maar werkt dagelijks met de principes die de gemeente met deze organisatiedialoog wil versterken. Ik kan mijn doelgerichtheid helemaal loslaten. De wijkbeheerder werkt al mee aan het doel van de organisatiedialoog en dan op zijn eigen manier.

En ik besef dat die veranderende rol van de overheid ook over mij gaat. Ik heb ook doelstellingen die ik wil realiseren. De wijkbeheerder geeft mij de waarde van vertrouwen. Hij zet zijn talenten op de goede manier in. We hebben een goed gesprek gehad, hij heeft mooie verhalen verteld en hij doet precies datgene wat de gemeente Zwolle en de stad Zwolle nodig hebben.

Mobiel kantoor met leuke mensen
Als ik verhalen vertel of naar verhalen luister doe ik dat voor de gemeenschap en voor de mensen. Maar ze gaan altijd ook over mij. Ik ben onderdeel van de transities die gaande zijn in de samenleving en ik ben onderdeel van de verhalen hierover. Met dat besef laat ik mijn doelstellingen gaan, ga ik mee in de stroom van het leven en geniet van het mooie gesprek dat we hebben.

Na afloop vraag ik of er een plekje is waar internet is en ik een half uurtje kan werken. Gerard neemt me mee naar de kamer waar hij met collega’s werkt. Er ontstaat een geanimeerd gesprek over de transities en wijkgericht werken. Maar ik moet ook nog bellen en mijn email checken. Iemand neemt een kopje pompoensoep voor me mee voor de lunch. Het halve uur is snel voorbij. Mijn mobiele kantoor bevat opeens ook leuke mensen.