Procedures en betrokkenheid: een nieuwe rol voor raadsleden
"Aan de rand Enschede is een vakantiebungalowpark gepland. Onderdeel van het plan is dat een zandweggetje geasfalteerd zou worden voor de ontsluiting van het park. Volgens het bestemmingsplan voor het buitengebied zou dat toegestaan zijn. Echter in het gemeentelijk beleid voor het buitengebied zijn zandwegen ondertussen als cultuurhistorisch waardevol bestempeld. Er is een nieuw bestemmingsplan voor het buitengebied in de maak waarin zandwegen beschermd zouden worden. Voordat dit nieuwe bestemmingsplan buitengebied vastgesteld zou worden, heeft de grondeigenaar een aanvraag ingediend bij de gemeente om de zandweg te verharden, zodat het nog in het oude bestemmingsplan past.
Omwonenden merken deze aanvraag op. Ze willen die zandweg graag behouden. Tot dat moment zijn ze nauwelijks betrokken bij de plannen voor het bungalowpark. Nu vragen ze de gemeente en raadsleden om hulp om de zandweg te behouden. De gemeenteraad neemt een raadsbrede motie aan om de vergunning tot verharden niet te verlenen, maar eerst het gesprek aan te gaan met de bewoners en ontwikkelaar over de ontsluiting van het park. De vergunningsaanvraag is ingetrokken en het proces loopt nog steeds."
Dit verhaal hoorde ik bij één van de experimenten die ik uitvoer over de veranderende rol van de overheid bij initiatieven vanuit de samenleving. We hadden met een aantal raadsleden overleg over hun veranderende rol en hoe dit in een experiment te ondersteunen. Robin Wessels, een raadslid van GroenLinks, gaf een aantal voorbeelden over de juridisering van de verhoudingen van gemeente en de samenleving en welke nieuwe rol raadsleden daarin kunnen spelen.
De gemeente had de procedures rond de bungalowwijk keurig gevolgd. De zandweg mocht verhard worden. Bewoners dachten anders. Die wilden de zandweg graag bewaren. In dit geval was het de gemeenteraad die naar de intentie van het nieuwe bestemmingsplan en de waardering van de inwoners keek. Raadsleden werden een soort bruggenbouwers tussen inwoners en organisatie om de menselijke maat in het werk van de gemeente te behouden. Het gaat er niet om dat individuele ambtenaren, bestuurders of ontwikkelaars tekort zouden zijn geschoten. Ook een ambtenaar of bestuurder had deze interventie kunnen plegen. Wat dit verhaal duidelijk maakt is dat procedures een eigen logica hebben als er geen oplettende betrokken mensen zijn die tegenwicht bieden en naar de intentie van een procedure kijken. De betrokken grondeigenaar is vervolgens onmiddellijk in gesprek gegaan met de omwonenden.
Dat het in dit geval raadsleden zijn die het systeem willen doorbreken is een spannende ontwikkeling. Dit verhaal uit Enschede laat zien dat de rol van raadsleden aan het verschuiven is. De rol van volksvertegenwoordiger krijgt een nieuwe invulling als hoeder van het perspectief van inwoners. De betrokkenheid van mensen bij hun gebied en de expertise die ze inbrengen weegt vanuit dit perspectief net zo zwaar als de correcte procedure. Dit verhaal is een voorbeeld. Er zijn nog talloze mogelijkheden uit te proberen voor de rol van raadsleden in een samenleving in beweging.
Hoe kunnen volgens jou raadsleden het perspectief van inwoners in het gemeentelijk systeem meer plek geven? Laat je ideeën en gedachten weten.