De procedure die ik gevolgd heb heet gezond verstand
“Ik heb een keer een pleegdochter laten slapen bij een vriendinnetje zonder de gezinsvoogd hiervan op de hoogte te brengen. Daarvoor ben ik op de vingers getikt. Ik vertelde de gezinsvoogd dat ik dezelfde procedure heb gevolgd als bij mijn eigen kinderen, maar dan heet het gezond verstand. Je leert de ouders kennen, het meisje komt hier eens spelen, ze gaan daar spelen. Dan komen die meiden met de vraag of ze bij elkaar mogen slapen. Zo gaat dat. Ik weet ondertussen dat het vriendinnetje een goede invloed heeft. Het gezin is vertrouwd, dus vind ik het goed. Zegt de gezinsvoogd: ‘Doe in het vervolg toch maar even een mailtje. Ik snap wel dat je het zorgvuldig hebt gedaan, maar ik moet het wel weten.’ ”
Dit is een verhaal van een moeder van een zorggezin (een pleeggezin voor kinderen met geïndiceerde problemen). Het is één van de verhalen die ik voor de gemeenten Ommen en Hardenberg heb verzameld. Vanaf 2015 krijgen gemeenten meer verantwoordelijkheden in de jeugdzorg, ouderen- en gehandicaptenzorg en voor de participatie van mensen met een beperking. Het is een gigantische klus voor gemeenten om deze transities goed vorm te geven. De bedoeling is dat deze taken vanuit het perspectief van de inwoners vorm krijgen. Met de verhalen van de mensen zelf willen deze gemeenten zichtbaar maken wat de nieuwe taken van de gemeente in het sociale domein voor de mensen betekenen
Procedures en protocollen
Ik heb 20 mensen gesproken en 95 verhalen opgetekend. Een terugkerend thema, niet geheel verrassend gezien de discussies over de veranderingen in het sociale domein, in deze verhalen is dat de procedures en protocollen zijn doorgeschoten. Uit een korte narratieve analyse bleek dat mensen hun gezond verstand gebruiken om voorbij overbodige regelgeving te komen. De verhalen laten zien dat het wel mogelijk is om vanuit het perspectief van inwoners of cliënten te werken. Van deze moeder van een zorggezin met haar warme en praktische insteek ben ik een beetje gaan houden. Terwijl ze haar verhalen vertelde wist ze haar jongste, een druk ventje van vier jaar oud, aandacht en drinken te geven en hem ervoor te behoeden zich aan de kaasschaaf te snijden. Deze nuchtere betrokkenheid tekent de samenleving van Hardenberg en Ommen.
De wethouder greep met één hand de rand van het spreekgestoelte vast
Deze week stond het nieuwe beleid voor het sociale domein op de agenda van de gemeenteraden van Ommen en van Hardenberg. Onderdeel van de nieuwe taken is dat gemeenten met wijk- of gebiedsteams gaan werken om de beter aan te kunnen sluiten bij de vragen van de mensen. In zo’n gebiedsteam werken verschillende professionals samen, zoals een wijkverpleegkundige, schuldhulpverlener, welzijnswerker en een wijkagent.
Een raadslid uit Hardenberg vroeg aan de wethouder hoe hij ervoor zou zorgen dat de wijkagent kon samenwerken met de nieuw te vormen gebiedsteams. De gebiedsindeling voor de gebiedsteams is namelijk anders dan de gebiedsindeling van de politie voor de wijkagenten.
De wethouder zette zijn bril recht, greep met één hand de rand van het spreekgestoelte vast en keek naar het raadslid. “De politie gaat haar gebiedsindeling niet veranderen. We kunnen daar ingewikkeld over gaan doen, maar zoals de verhalen van onze inwoners ons ook vertellen, gebruiken we hier ons gezonde verstand. We gaan met de politie praten en dan zorgen we ervoor dat het goed komt.”
Authentiek verhalen voeden beleid en het politieke debat
Storytelling helpt bij de nieuwe taken van gemeenten in het sociale domein. Niet alleen omdat verhalen informatie geven hoe mensen met problemen omgaan, of omdat ze de ziel van een samenleving laten zien. Authentieke verhalen voeden het beleid en het politieke debat over deze enorme taakverschuiving bij de overheid.